Voorbije projecten
Op deze pagina vind je enkele van de belangrijkste projecten die de erfgoedcel sinds haar oprichting in 2005 organiseerde of ondersteunde.
Vrouwen zijn alom aanwezig in de geschiedenis van onze regio en verdienen een plek op de onderzoekstafel van de historicus. Toch staan ze niet op het voorplan van lokale en regionale geschiedschrijving. Op 19 november 2022 bogen historici zich over deze kwestie.
De Belgisch-Nederlandse spoorlijn 54 van Mechelen naar Terneuzen bestond in 2021 150 jaar! Op initiatief van de Werkgroep GrensDorpen vonden er rond de zomer tal van activiteiten plaats. Daarmee herdachten we dit historisch feit en zetten we het erfgoed van deze spoorlijn in de kijker.
Van augustus tot het najaar van 2021 liepen in Lokeren de Lokerse Queesten: drie wandel- of fietstochten. De HeirbrugQueeste was daar één van. Die leidde je doorheen de Heirbrugstraat. Je ontdekte er erfgoed – zoals de haarsnijderij, de verdwenen cafés en de Spaanse arbeidsmigratie – in een springlevende buurt.
In het najaar van 2020 lanceerde de Erfgoedcel Waasland de podcast Sprekend Waasland. Tien vertellers gingen enthousiast aan de slag met oude Wase volksverhalen en staken ze in een nieuw jasje. Hun verhalen werden niet opgeschreven, maar ingesproken. Zo kan jij ze beluisteren.
WODE staat voor Wetenschappelijk Onderzoek naar de Deelcollecties cultureel Erfgoed in het Waasland. In 2008 liet de erfgoedcel een onderzoek uitvoeren om zicht te krijgen op de Wase deelcollecties. In 2020 werd het onderzoek opnieuw uitgevoerd, om de gegevens te actualiseren en te verrijken.
Op 24 september 2019 was het 75 jaar geleden dat de krant Het vrije Waasland voor het eerst verscheen. We vierden dit met een speciale feesteditie. Bovendien digitaliseerden we alle papieren uitgaven van de krant (1945-2011), samen met de Bibliotheca Wasiana en het Stadsarchief Sint-Niklaas.
100 jaar na het einde van de Eerste Wereldoorlog organiseerde de erfgoedcel de tweeledige tentoonstelling “Weerbaar Waasland: Over leven en overleven tijdens de Groote Oorlog”. Die bracht het verhaal van de oorlog door de ogen van Waaslanders, en reisde rond doorheen de 10 Wase gemeenten.
Klompencultuur als ICE (2017)
Mede met steun van de erfgoedcel werd in 2017 de klompencultuur toegevoegd aan de Inventaris Immaterieel Erfgoed. De gemeenschap rond het klompenerfgoed is verspreid in Vlaanderen, met een belangrijke kern in het Waasland, waar De Klomp De Klinge vzw het klompenmaken levend houdt.
Erfgoedspeurders (2011-2017)
Onder de naam Erfgoedspeurders begeleidde de erfgoedcel door de jaren heen verschillende lagere scholen in het Waasland bij de speurtocht naar hun eigen geschiedenis. Zo ontdekken de leerlingen stapsgewijs wat erfgoed is. Info die zij verzamelden, werd opgenomen in de Erfgoedbank Waasland.
Ontbijt met een verhaal (2014-2017)
De erfgoedcel ondersteunde Ontbijt met een verhaal, dat op regelmatige basis plaatsvond in Lokeren en Kruibeke. Tijdens een gezellig ontbijt kwamen mensen met verschillende culturele achtergronden samen, om elkaar beter te leren kennen aan de hand van volksverhalen uit binnen- en buitenland.
Met het project Verzameldingen zette de erfgoedcel het erfgoed van privépersonen in de kijker. Tijdens het Verzameldingen-weekend kon je een bezoek brengen aan kleine en grote tentoonstellingen met privéstukken. Alle info kwam samen in een speciaal, rijkelijk geïllustreerd tijdschriftnummer.
Het project Potige Polders zette de geschiedenis van de Wase polders en waterlanden in de kijker. De erfgoedcel ontwikkelde daarvoor een uitleenbare postertentoonstelling en bracht een publicatie uit waarin auteurs zich in 13 boeiende bijdragen over de poldergeschiedenis buigen.
Sinterklaas en Sint-Maarten als ICE (2009)
Mede dankzij de erfgoedcel prijken de Sinterklaas- en Sint-Maartensgebruiken sinds 2009 in de Inventaris Immaterieel Erfgoed. Beide heiligen zijn sterk verbonden met het Waasland. Zo is de stad Sint-Niklaas genoemd naar haar patroonheilige en wordt elke 11 november Sint-Maarten groots gevierd in Beveren.
Met dit mondelinge geschiedenisproject vulde de erfgoedcel de geschiedenis van de Wase bedrijven en beroepssectoren aan met de persoonlijke verhalen van mensen die er werkten. Die getuigenissen schetsen een kleurrijk beeld van wat “werk” betekende in de periode 1945-1995.
Waas reuzenjaar (2009)
Samen met Toerisme Waasland riep de erfgoedcel 2009 uit tot Waas reuzenjaar. Een jaar lang kreeg de reuzencultuur alle aandacht, en we ontwikkelden een uitleenbare reuzententoonstelling. Wist je dat het Waasland meer dan 60 reuzen telt? Je vindt ze terug op de reuzenkaart van Histories vzw.
De Jacht op super 8 (2009)
In samenwerking met Curieus gaf de erfgoedcel mensen de kans om hun oude super 8 filmspoeltjes te laten digitaliseren. De nadruk lag op de jaren 1950, ‘60 en ’70, toen super 8 razend populair was. Op basis van de binnengebrachte filmpjes maakten we montages rond werk, gemeenschapsleven en het Waasland.
Inventarisatieproject K.O.K.W. (2008-2009)
De Koninklijke Oudheidkundige Kring van het Land van Waas bouwt sinds 1861 aan haar erfgoedcollectie. We maakten een digitale inventaris, ontsloten via Erfgoedinzicht.be, en stelden een beheerplan op. Dit project was een samenwerking tussen de K.O.K.W., SteM Sint-Niklaas en de Erfgoedcel Waasland.
Archief op het spoor (2006)
De erfgoedcel ontwikkelde met het Waas Archievenoverleg (zie Overleg) een project over de verscheidenheid van Wase archieven. Het bestond uit: een tentoonstelling, een dvd (“Het Leven zoals het is: Archief”), het archiefkrantje Gazette van Pietje Waas, een lesbrief en werkkaart voor het onderwijs.
Erfgoeddag is de hoogdag van de cultureel-erfgoedsector. Ze vindt jaarlijks plaats op de eerste zondag na de paasvakantie, met een wisselend thema. Archieven, musea en erfgoedverenigingen openen dan de deuren. De erfgoedcel neemt al sinds 2005 de rol op van regionaal coördinator in het Waasland.
