50 jaar werk in het Waasland

Rond het midden van de vorige eeuw kende het Waasland een grote economische bloei, in bedrijfssectoren als de textielnijverheid, metaalconstructie en scheepsbouw. Grote en kleine bedrijven boden werkgelegenheid aan duizenden mensen. In het laatste kwart van de 20ste eeuw echter stopten tal van deze bedrijven noodgedwongen hun activiteiten, met alle gevolgen van dien.

50 jaar werk in het Waasland is een mondelinge geschiedenisproject. De Erfgoedcel Waasland vulde de geschiedenis van de Wase bedrijven en beroepssectoren aan met de persoonlijke verhalen van mensen die hier in de tweede helft van de 20ste eeuw werkten. Die getuigenissen schetsen een kleurrijk beeld van wat “werk” betekende in de periode 1945-1995.

De resultaten werden gebundeld op een DVD met video- en audiofragmenten en bijhorende documenten.

Mensen aan het werk aan een plooimachine in het Sint-Niklase metaalconstructiebedrijf Nobels-Peelman, 1972. Sint-Niklaas, Stadsarchief. Via Erfgoedbank Waasland. In 2013 verzamelden het Stadsarchief Sint-Niklaas en de Erfgoedcel Waasland foto’s en archiefmateriaal uit deze fabriek.

 

Interviews rond acht thema’s

Voor de verzameling van interviews werkte de Erfgoedcel Waasland samen met vier Wase middelbare scholen: Sint-Maarten Bovenschool Beveren, Sint-Jorisinstituut Bazel, Sint-Amelberga Instituut Temse en Onze Lieve Vrouw Presentatie Sint-Niklaas. In de loop van het schooljaar 2008-2009 namen de leerlingen meer dan 140 interviews af met mensen die konden getuigen over “werk” in de tweede helft van de 20ste eeuw.

Acht thema’s staan centraal:

  • Boelwerf Temse
  • Scheepswerf Chantier Naval Rupelmonde (CNR)
  • Dienstpersoneel
  • Landbouw
  • De Kruibeekse polders
  • Steenbakkerij Scheerders van Kerckhove (SVK)
  • Tapijtfabriek Meert
  • Werken aan de dokken

Bij elk thema hoort een historische achtergrond en een montage van interviewopnames.

Karel Heirbaut, Groep pauzerende arbeiders tijdens een aangeboden drink van een collega-stellingmaker, Scheepswerf Boel, Temse, c. 1979. Gent: Amsab-Instituut voor Sociale Geschiedenis. Via Amsab-ISG.

Kroongetuigeninterviews

Naast de interviews door leerlingen, nam de Erfgoedcel Waasland ook interviews af met “kroongetuigen” uit andere gemeenten, bedrijfstakken en beroepen. Interviewers met ervaring gingen bij 15 bevoorrechte getuigen langs om bij hen te peilen naar hun verhalen over “werk” in het Waasland. Zo verzamelden we getuigenissen over land- en tuinbouw, werken in de textielsector en de metaalindustrie, de wijmenteelt, de ontwikkeling van de Waaslandhaven, enz.

Naam getuigeAchtergrond getuigeRelevante plaatsDuur interview(s)Bijhorende documenten
Bauwens, Marie LouiseWerkte als fabrieksarbeidster bij jeansbroekenfrabrikant Neyrinck Holvoet en snoepgoedfabrikant Trefin, beide in Lokeren.Lokeren0:37:14Bandinhoudsfiche; Transcriptie
Bocklandt, RenéStartte als spoelendrager bij weverij Wittock Van Landeghem in Temse. Werd er later meestergast in het garenmazijn.Temse0:53:14Bandinhoudsfiche; Transcriptie
Bogaerts, FlorkeWerkte van 1922 tot 1931 bij het textielbedrijf Dacca in Temse.Temse0:19:13;
0:27:54
Bandinhoudsfiche; Transcriptie
Chandôme, MoniqueIs de dochter van de eerste directeur van de scheepswerf Chantier Naval Rupelmonde (CNR) en de weduwe van de tweede.Rupelmonde (Kruibeke)1:41:54Bandinhoudsfiche; Transcriptie
Deckers, GustaafIs een advocaat uit Beveren. Is sinds jaar en dag betrokken bij de socio-economische ontwikkeling van het Waasland en de Waaslandhaven. Was medeoprichter van de Intercommunale Waasland (I.C.W, nu Interwaas) en gedelegeerd bestuurder van de Maatschappij voor het grond- en industrialisatiebeleid van het Linkerscheldeoevergebied.Beveren1:43:31Bandinhoudsfiche; Transcriptie
Heyrman, AugustBegon in 1943 als tekenaar bij het metaalconstructiebedrijf Nobels-Peelman in Sint-Niklaas, werd onderchef van het tekenbureau en later directeur coördinatie. Werkte bij Nobels tot het bedrijf failliet ging in 1983.Sint-Niklaas0:56:00Bandinhoudsfiche; Transcriptie
Hubrecht, LindaWerkte meer dan 20 jaar bij Roegies-Geerinck, een textielfabriek in Lokeren waar borstels gemaakt werden: eerst als stikster en daarna als meestergast van het atelier.Lokeren0:41:02Bandinhoudsfiche; Transcriptie
Huyghe, JefWas landbouwer. Vertelt ook over de wijmenteelt in de Kruibeekse polders en de familie Vilain XIIII.Kruibeke0:56:10Bandinhoudsfiche; Transcriptie
Meul, AlbertWerkte van 1937 tot 1980 in de steenbakkerij “De Herleving” (Van der Peyl/Van Der Steichel) in Sint-Gillis-Waas.Sint-Gillis-Waas0:28:29; 0:25:29Bandinhoudsfiche; Transcriptie
Persoon, LucienStartte in Stekene in de jaren 1960 met tomatenkweek in serres. Maakte de grote evoluties mee binnen de glastuinbouw.Stekene0:49:38Bandinhoudsfiche; Transcriptie
Scheers, RudiWerkte van 1969 tot eind jaren 1980 op Boelwerf Temse als buizenlegger.Temse0:56:26Bandinhoudsfiche; Transcriptie
Ten Hartog, MoniqueWerkte 25 jaar als overlockster bij breigoedfabrikant Cockelbergh in Sint-Niklaas.Sint-Niklaas1:03:46Bandinhoudsfiche; Transcriptie
Van Haute, CamielStartte in 1947 als magazijnier bij Manta in Waasmunster. Werd al snel hulpchef van het magazijn en later verantwoordelijke planning.Waasmunster0:48:28Bandinhoudsfiche; Transcriptie
Vermeulen, GilbertWas landbouwer in de polders van Rupelmonde (Groot-Kruibeke). Is actief binnen het polderbestuur.Rupelmonde (Kruibeke)0:49:34Bandinhoudsfiche; Transcriptie
Warrens, MarcVertelt over het bewerken van wissen voor mandenvlechten en garnaalvissen in Kieldrecht (Beveren).Kieldrecht (Beveren)0:29:30Bandinhoudsfiche; Transcriptie

Projectarchief

Met uitzondering van deze webpagina die in 2022 werd aangemaakt, bevat de DVD uitgegeven in 2009 het belangrijkste resultaat van het project, met 17 geluidsmontages, meer dan 200 geluidsfragmenten uit de interviews door leerlingen en de integrale opnames van de 15 kroongetuigeninterviews.

Alle originele interviews worden bewaard in de collectie van het Algemeen Rijksarchief te Beveren. Interviews afgenomen door leerlingen zijn ook in de lokale gemeentearchieven terug te vinden.

Iedereen is welkom om voort te bouwen op de verzamelde informatie. De Erfgoedcel Waasland staat evenwel in voor een correct gebruik, met respect voor de getuigen en voor zij die meewerkten aan het project. Wij vragen dan ook uitdrukkelijk om de erfgoedcel te informeren wanneer je fragmenten wil bewerken, kopiëren of publiekelijk vertonen.