Kapelletjeserfgoed
Vlaanderen telt zo’n 15.000 kapelletjes. Je vindt ze in iedere straat. Van kleine gevelbeeldjes tot veldkapellen, het zijn monumentjes die ons landschap kleuren. Ze herbergen bijzondere objecten en zijn onlosmakelijk verbonden met eeuwenoude gebruiken en verhalen. Die kennis dreigt echter verloren te gaan. Typische tradities, zoals het bloemen vouwen en versieren van de kapel, worden minder en minder onderhouden. De gemeenschappen die jaren – zelfs decennia – zorg hebben gedragen voor zowel het gebouw als de tradities, nemen jaar na jaar af.
Tijd dat die rijke kennis aan gebruiken, tradities en verhalen centraal verzameld wordt. Tijd dat we bestaande initiatieven in de kijker zetten en nieuwe initiatiefnemers inspiratie vinden om aan de slag te gaan. Daarom is de Erfgoedcel Waasland partner van het project Kapelletjes in Vlaanderen, een initiatief van PARCUM.
Kapelletjes in Vlaanderen: iedereen inventariseert
Het inventariseren van kapellen is niet nieuw. Veel heem- en geschiedkundige kringen beschikken al over een inventaris van hun kapellen. Maar die kennis is versnipperd. Bovendien ligt de nadruk vaak op het bouwkundige, en blijft het roerend en immaterieel erfgoed in verhouding onderbelicht.
Daarom kan je vandaag terecht op het gelijknamige platform Kapelletjes in Vlaanderen (Kapelletjes.be), dé referentiewebsite waarop we iedereen uitnodigen om kapellen te inventariseren.
Dit is de uitgelezen kans om bestaande inventarissen onder de loep te nemen en op één centrale plaats in te voeren, en om nieuwe informatie in te geven. Zo is deze schat aan kennis voor iedereen raadpleegbaar. Vind je een kapel niet terug in de databank, dan kan je deze zelf toevoegen.
Inspiratie voor iedereen!
Aan de hand van een inspiratiegids steunen we lokale organisaties, verenigingen en personen bij het verderzetten van tradities of het herlanceren ervan.
Dit digitaal overzicht bevat inspirerende initiatieven en praktische tips: hoe ga je aan de slag, met wie kan je samenwerken, waar kan je terecht voor ondersteuning. Ook volledig nieuwe activiteiten die het gebruik van een kapel versterken of net nieuw leven inblazen willen we zo een steuntje in de rug geven.
Wase kapelletjes
De Beverse ‘Kapellekesroute’ leidt je met de fiets langs de Gaverlandkapel en de typische veldkapelletjes van Beveren. Meer info vind je hier. De folder kan je gratis downloaden of ophalen aan de Toerismebalie.
Dankzij de bewegwijzerde 3K-fietsroute (37km) kan je al fietsend de kapellen en kruisbeelden ontdekken van Kruibeke en deelgemeenten Bazel en Rupelmonde. Meer info vind je hier.
Heemkundige Kring d’Euzie maakte de Stekense kapellenroute ‘Van kapel naar kapel in Stekene’, een fietstocht van 40 km langs 30 kapellen. Meer info vind je hier.
Met de folder ‘Religieus erfgoed ontdekken in Temse’ ontdek je kerken en kapellen in Temse. Je hebt keuze tussen vier fietstochten en krijgt heel wat historische weetjes mee. Meer info vind je hier.
Ook in Temse organiseert de Sint-Amelbergagilde Temse driemaal per jaar de Weg-Om. Deze tocht langs de grenzen van de oude parochie Temse voert de bedevaarders langsheen 8 H. Amelbergakapellen en 1 kapel toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Weeën. De Gilde zorgt voor de instandhouding van de kapellen. Ter gelegenheid van ‘1250 jaar H. Amelberga en haar kerk te Temse’ in 2022 liet de gilde infopanelen aanbrengen aan de kapellen. Meer info vind je hier.
Tussen 2015 en 2019 maakte Bibliotheca Wasiana een foto-inventaris van kapellen en kapelletjes in het Waasland. Er verschenen in totaal 15 foto-inventarissen, goed voor zo’n 970 bladzijden.
Nieuw boek: ‘Kapel gezocht’
Auteur en fotograaf leggen het vertederende fenomeen van de kapel vast in het boek ‘Kapel gezocht: 15.000 verhalen in beweging’. Als stille getuigen overstijgen ze tijd en ruimte. Welke plek krijgen ze in ons landschap? Welke verhalen en tradities kleuren dit erfgoed? Met prachtige foto’s van Myriam Rispens en duiding door auteur en meesterverteller Rik Van Puymbroeck. ‘Kapel gezocht’ daagt je uit om zelf op ontdekkingstocht te gaan naar de kapel in je buurt.
Het boek is vanaf 8 mei verkrijgbaar, voor € 22,99. Koop je exemplaar via PARCUM. Meer info vind je hier.
